Amsterdam - Weteringschans
T 020 623 96 47 Route | OpeningstijdenAmsterdam - Stadhouderskade
T 020 662 16 70 Route | OpeningstijdenGroningen
T 050 313 2453 Route | OpeningstijdenBadhoevedorp
T 020 658 22 90 Route | OpeningstijdenBussum
T 035 691 43 68 Route | OpeningstijdenEindhoven
T 040 243 96 71 Route | OpeningstijdenRotterdam
T 010 233 00 35 Route | OpeningstijdenAmsterdam - Lijstenmakerij
T 020 662 64 45 Route | OpeningstijdenEindhoven - Lijstenmakerij
T 040 243 96 71 Route | OpeningstijdenRotterdam - Lijstenmakerij
T 010 233 00 35 Route | OpeningstijdenBadhoevedorp - Lijstenmakerij
T 020 658 22 90 Route | OpeningstijdenHet verschil tussen olieverf en acrylverf? en wat je nu moet kiezen als beginnende kunstenaar? Het zijn vragen die we vaak krijgen bij van Beek Art Supplies. En met hoeveel liefde we de vragen van onze klanten beantwoorden, wijden we er graag een blog aan zodat je geïnformeerd naar onze winkels kunt!
Het verschil tussen olie- en acrylverf laat zich eigenlijk vrij simpel samenvatten. Alle soorten verf worden gemaakt van een pigment (hetgeen wat de verf kleur geeft, vaak een poeder) en een binder die ervoor zorgt dat je er lekker mee kunt kliederen en het opdroogt tot een (permanente) verf.
Eigenlijk is het enige verschil tussen allerlei verschillende soorten verf (zoals aquarel, acrylverf, olieverf, en zelf pastelkrijt) de binder. De pigmenten zijn vaak hetzelfde. De binder is dan ook hetgeen wat de eigenschappen van de verf drastisch verandert. Het zal je niet verbazen, maar bij olieverf wordt het pigment gemengd met olie om er een verf van te maken. Bij acrylverf is dit een binder op basis van acrylaat, een plasticsoort dus.
Interessante feitjes, maar wat betekent dit concreet als je gaat schilderen. En wat kun je het beste kiezen?
Acrylaat als binder en olie als binder veranderen de eigenschappen van de verf. De droogtijd van acryl is vele malen sneller als de droogtijd van olieverf. De droogtijd van acrylverf heeft zowel voor- als nadelen.
Als je werkt in verschillende lagen is het handig als je snel verder kunt met de tweede laag. Dit betekent echter ook dat je weinig tijd hebt om correcties aan te brengen. Daarnaast is je palet snel opgedroogd, waardoor je als je een kleur niet "opkrijgt" binnen een paar uur, je hem niet nog een keer kunt gebruiken en je verf dus verspild is. Ook als je verf opgedroogd is en je voor de tweede keer een zelfde kleur moet mengen kun je in de problemen komen. Want exact dezelfde kleur krijgen? Dat lukt je alleen met een weegschaal en vaste formule.
Omgekeerd is de droogtijd van olieverf dus lang. En met lang bedoelen we echt lang. Wist je dat het soms wel een jaar kan duren voordat je schilderij helemaal volledig droog is en hem kunt vernissen met een slotvernis? Gelukkig hoef je niet zolang te wachten voordat je aan de slag kunt met een tweede laag (of hem op kunt hangen, hiervoor kun je een tussentijdse vernis gebruiken). 1 of 2 dagen is meestal voldoende voordat je verder kunt. Daarnaast zijn er nog allerlei middeltjes verkrijgbaar zoals liquin die de droogtijd versnellen.
Wat is precies het voordeel van zo'n lange droogtijd? Voornamelijk dat je niet snel hoeft te werken en je nog even makkelijk kunt corrigeren als je een misser maakt. Een ander groot voordeel is dat je palet niet zo snel opdroogt. Als je een mooie kleur hebt gemengd is de kans dus groot dat je de volgende dag gewoon nog verder hiermee kunt (Tip! Als er echt lange tussenpozen tussen je schilderwerk zit kun je olieverf ook invriezen, bij het ontdooien is het weer bruikbaar).
Ook het maken van overgangen gaat stukken soepeler omdat de verf niet stroef wordt doordat het droogproces al onmiddellijk in gang wordt gezet. Wil je dus super gedetailleerd werken en ben je gek op het maken van subtiele overgangen, dan zal olieverf beter bij je werkwijze passen. Er zitten hier echter wel een paar nadelen aan.
Hierin zit misschien wel het belangrijkste verschil en hetgeen wat voor veel kunstenaars de doorslag geeft.
We hebben allemaal geleerd met natuurkunde dat olie niet mengt met water. Dat geldt dus ook voor olieverf. Dit terwijl het om nauwkeurig te kunnen schilderen en om te werken in transparante lagen, het wel superbelangrijk is om verf te kunnen verdunnen.
Bij olieverf heb je hier andere middelen voor nodig. Traditioneel gezien worden hier terpentine, terpentijn en olie voor gebruikt.
Met olie als mengmiddel moet je echter oppassen omdat het het droogproces nog verder vertraagt. En als jouw bovenste lagen veel sneller drogen dan jouw onderste lagen, zal dit je eindwerk beschadigen (de verf gaat ' barsten ' ).
Hier vandaan komt het principe "vet over mager" . Je zult dus de eerste lagen moeten vermengen met een medium als terpentine of terpentijn en kunt in de daaropvolgende lagen steeds meer olie gebruiken als mengmiddel. Helaas is gebleken dat terpentine en terpentijn schadelijk zijn voor de gezondheid als je hier veel aan blootgesteld wordt, met name in slecht geventileerde ruimtes. Je kunt dus niet even op je bedompte zolder even je olieverfset tevoorschijn halen om eens lekker te gaan schilderen, maar je zal op zoek moeten naar een geschikte (buiten)ruimte of speciaal atelier met goede afzuiging.
Gelukkig zijn er tegenwoordig wel alternatieven die al heel wat beter voor de gezondheid zijn dan terpentine, zoals Gamsol en Zest-it, maar ook met deze middelen blijft het aan te raden om je ruimte goed te ventileren. Het leuke is wel dat steeds meer fabrikanten met soort middelen komen, en dat het prima te gebruiken is als je je ramen open kunt zetten, in de tuin kunt werken, of wanneer je in korte etappes werkt. Er komen dus steeds meer mogelijkheden.
Moet je dan altijd terpentijn/terpentine of vervangers gebruiken om te werken met olieverf? Nee!
Dit is alleen als je werkt in meerdere lagen. Onze grote vriend en legendarisch icoon Bob Ross maakte zijn schilderijen bijvoorbeeld altijd maar in één laag (dit heet alla prima werken, hierover is veel informatie te vinden op het internet!). In dit geval heb je bijna geen verdunningsmiddelen nodig en kun je dus gewoon genieten van de voordelen van olieverf zonder dat je op zoek hoeft naar een geschikte ruimte..
Tevens bestaat er sinds niet al te lange tijd ook watervermengbare olieverf waarmee dit probleem in 1 klap is opgelost. Hoewel fabrikanten aanraden om speciale mediums te gebruiken om het effect van terpentine of olie nog beter simuleren, kun je in principe gewoon uit de voeten met verf en water. Tevens is er tegenwoordig zelfs een medium beschikbaar (Medium W) dat van alle olieverven watervermengbare olieverf kan makenl
Olieverf bied je dus wel veel mogelijkheden, maar vereist ook meer kennis en speciaal gereedschap.
Acrylverf daarentegen is een kwestie van klaarzetten, een paar goede kwasten met een bekertje water erbij en gaan met die banaan.
Acrylverf en Olieverf bieden allebei mogelijkheden om te werken met reliëf, alleen wel op andere manier.
Olieverf hanteert het principe " what you see is what you get " en dat geldt ook voor de structuur die je aanbrengt in je schilderij. Kwaststroken, klodders, het zal allemaal precies zo opdrogen als hoe jij het op het doek brengt. Door de droogtijd is het echter niet mogelijk om al te pasteus te werken en met echt dikke klodders aan de gang te gaan, want er kan jaren overheen gaan voordat zo'n dikke klodder opgedroogd is.
Bij acrylverf is dit wel het geval. Door gebruik te maken van speciale acrylverfmedia zoals modelling paste, of door speciale heavy body acrylverf te gebruiken kan je je acrylverf bijna als een soort klei op het doek smeren en kneden tot het een soort 3D kunstwerk is. Als het echter gaat om subtielere vormen van relief, zoals kwaststroken, dan zal dat met acrylverf moeilijker gaan. Tijdens het droogproces vlakt de verf namelijk iets af, waardoor subtiel relief verloren kan gaan. Je hebt dus minder precisie maar wel meer mogelijkheden om met relief te werken.
We zeiden het bij het vorige onderwerp al even, maar olieverf hanteert het principe "what you see is what you get." En dat geldt ook voor kleur. Zeker als je realistische werken maakt waarbij je kleurkeuze veel deskundigheid en precisie vereist kan dit een groot voordeel zijn van olieverf. De kleurtoon is immers één van de belangrijkste aspecten bij het creëren van dieptewerking.
Bij acrylverf kan het verschil tussen de kleur waar je mee verft en hoe de kleur opdroogt toch nog verschillen waarbij acrylverf vaak matter en donkerder opdroogt. Dit kan van grote invloed zijn op de dieptewerking en het contrast in je schilderij wat hyperrealisme bijna onmogelijk maakt. Toch zijn er genoeg kunstenaars die een goede poging wagen als het gaat om realisme en acrylverf. En we moeten zeggen dat de resultaten die we zien niet onverdienstelijk zijn ;) . Het is dus echt een kwestie van nuances.
Het verschil tussen olieverf en acrylverf qua archiveerbaarheid is er eigenlijk niet. Dit hoef je dus niet mee te nemen in je keuze,
Hoewel de oude meesters allemaal met olieverf werkten en inmiddels bewezen is dat dit de tand des tijd heeft doorstaan, zijn de pigmenten die gebruikt worden in acrylverf hetzelfde. Inmiddels worden er vrijwel alleen nog maar hoogwaardige en lichtechte pigmenten gebruikt, wat betekent dat je schilderij niet zal verkleuren.
De enige uitzondering hierop zijn erg goedkope soorten verf waarbij lichtechtheid niet gegarandeerd kan worden door het gebruik van goedkope pigmenten, én fluorescerende en/of neonkleuren. Deze kunnen niet organisch gewonnen worden, en er is ook nog geen goede manier om de lichtechtheid hiervan te garanderen dmv. Een synthetisch pigment.
Als je gaat beginnen met schilderen is dit zeker een belangrijk aspect. Helemaal als je het uit wil proberen.
Gelukkig worden beiden volop aangeboden kunstenaarskwaliteit en studiekwaliteit. Het uitgangspunt voor studiekwaliteit is een optimale prijs/kwaliteitverhouding, en het uitgangspunt voor kunstenaarskwaliteit is simpelweg het mogelijk maken van de allerbeste kwaliteit ongeacht de hoge prijs die hiermee gepaard kan zijn.
Zowel acrylverf als olieverf is te krijgen in studie- en kunstenaarskwaliteitklasses. Toch kunnen we wel stellen dat acrylverf over het algemeen goedkoper is. Het maakproces is minder ingewikkeld, acrylaat is goedkoper dan de specifieke olieen die in olieverf gebruikt worden, en je hebt bij acrylverf minder additieven zoals speciale mediums nodig. Ga je dus echt voor het allereerst schilderen, is acrylverf de prijsbewuste optie om het uit te proberen.
Dat was een lang verhaal. Maar we vatten het graag even voor je samen mocht je nog een keer terugkomen om de beslissing te maken.
Als het goed is ben je nu helemaal op de hoogte om te beginnen aan je schilderavontuur. Toch nog vragen? Stel ze dan vooral. Op instagram zijn wij te vinden als @vanbeekartsupplies, en op facebook hebben wij zowel een uitgebreide merkpagina als een levendige community voor vragen, het delen van kunstwerken en meer.